मराठा समाजाच्या उन्नतीसाठी योजना

Guhagar News : मराठा समाजाच्या उन्नतीसाठी महाराष्ट्र सरकारने व्यावसायिक आणि शैक्षणिक क्षेत्रात महत्वपूर्ण पाऊले उचलली आहेत. तसेच अनेक उपक्रम हाती घेतले आहेत. यापैकी अण्णासाहेब पाटील महामंडळ आणि छत्रपती राजाराम महाराज सारथी शिष्यवृत्ती योजना (सारथी) हे दोन महत्त्वाचे उपक्रम आहेत. Plans for the Maratha Community

मराठा युवकांना व्यवसायाच्या नवीन संधी उपलब्ध करुन देण्यासाठी आण्णासाहेब पाटील आर्थिक विकास महामंडळाच्या वतीने विशेष कर्ज योजना राबवण्यात येत आहे. तसेच युवा गटांना शाश्वत व्यावसायिक सहकार्य उपलब्ध करुन देण्याच्या उद्देशाने सुरु करण्यात आलेल्या योजनेच्या माध्यामातून आतापर्यंत १ लाख युवकांना व्यावसायिक सहकार्य आणि मदत करण्यात आली आहे. दरम्यान, सारथी शिष्यवृत्ती, विविध कौशल्य विकास कार्यक्रमांसह, विद्यार्थ्यांना आणि व्यावसायिकांना उच्च शिक्षण आणि स्पर्धात्मक परीक्षांसाठी मार्गदर्शन देणे आणि विद्यार्थांना सक्षम बनवणे हा यामागील उद्देश आहे तसेच या शैक्षणिक प्रवासांत त्यांना आर्थिक सहाय्य दिले जाते. या योजना मराठा समाजातील युवकांना आर्थिक स्वातंत्र्य देणे आणि शैक्षणिक वाढीत मदत करणे यासाठी आवश्यक असलेली संसाधने उपलब्ध करून देण्यासाठी तयार करण्यात आल्या आहेत. Plans for the Maratha Community

अण्णासाहेब पाटील आर्थिक मागास विकास महामंडळ आणि छत्रपती राजाराम महाराज सारथी शिष्यवृत्ती योजना या महाराष्ट्र सरकारच्या आर्थिक सहाय्य आणि कौशल्य विकासाच्या माध्यमातून मराठा समाजाच्या उन्नतीसाठी तयार करण्यात येत असलेल्या महत्त्वपूर्ण प्रयत्नांपैकी एक आहे. अण्णासाहेब पाटील महामंडळ वैयक्तिक स्तरावर आणि युवकांच्या गटांना भरीव कर्ज आणि व्याज परतफेडीसाठी तरतूद असलेली योजना देऊन स्वयंरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करुन देते, तर सारथी शिष्यवृत्ती योजना शैक्षणिक क्षेत्रातील प्रगतीसाठी काम करण्यावर भर देते. दोन्ही उपक्रमांनी मराठा तरुणांच्या सक्षमीकरणात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे, 1 लाखाहून अधिक व्यक्तींना व्यवसाय स्थापन करण्यात मदत केली आहे आणि हजारो विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक यश मिळवण्यात मदत केली आहे. एकत्रितपणे, या कार्यक्रमांचा उद्देश मराठा समाजाच्या समृद्ध भविष्यासाठी तसेच मराठा समाजाचा सामाजिक-आर्थिक स्तर वाढवणे, उद्योजकता, शिक्षण आणि कौशल्य विकासाला चालना देणे असा उद्देश आहे. Plans for the Maratha Community

अण्णासाहेब पाटील महामंडळ महाराष्ट्रातील मराठा समाजाच्या आर्थिक विकास होण्याच्या उद्देशाने अण्णासाहेब पाटील आर्थिक विकास महामंडळाची स्थापना करण्यात आली. माथाडी कामगारांचे नेते आदरणीय आण्णासाहेब पाटील यांचे नाव या महामंडळाला देण्यात आले. आर्थिक मदत, मार्गदर्शन आणि स्वयंरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करुन देण्याच्या उद्देशाने महामंडळाच्या वतीने काम करण्यात येते. स्वयंरोजगाराला चालना देण्याच्या उद्देशाने या महामंडळाचे अध्यक्ष नरेंद्र पाटील यांच्या मार्गदर्शाखाली आतापर्यंत १ लाख युवकांना व्यवसाय उभारणीसाठी सक्षम करण्यात आले आहे.मंडळाच्यावतीने राबवण्यात आलेल्या या पुढाकारामुळे आतापर्यंत 8320 कोटी रुपयांचे कर्ज विविध बँकांच्या माध्यमातून वितरीत करण्यात आले आहे.यापैकी 832 कोटी रुपयांच्या व्याजरकमेची परतफेड करण्यात आली आहे. Plans for the Maratha Community

2018 मध्ये तत्कालीन मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी महामंडळाची पुनर्रचना केली, निधी उपलब्ध करून दिला आणि अध्यक्षपदाची जबाबदारी नरेंद्र पाटील यांच्याकडे सोपवली. दुग्ध व्यवसायापासून ते वाहतूक उद्योग याशिवाय इतर व्यवसाय सुरू करण्यासाठी विविध गटांना तसेच वैयक्तिक स्तरावर कर्ज दिले जाते. नोव्हेंबर 2020 मध्ये महाविकास आघाडी सरकारने पाटील यांना त्यांच्या पदावरून हटवले, हे नमूद करण्यासारखे आहे. तेव्हापासून हे पद दीर्घकाळ रिक्त होते. तथापि, भाजप-शिंदे सत्तेवर आल्यानंतर ऑक्टोबर 2022 मध्ये पाटील यांची महामंडळाच्या अध्यक्षपदी पुन्हा नियुक्ती करण्यात आली. Plans for the Maratha Community

महामंडळाच्या अंतर्गत चालवल्या जाणाऱ्या योजना

वैयक्तिक कर्ज व्याज परतावा योजना (IR-I)-
या योजनेंतर्गत मराठा असलेल्या लाभार्थीला 10 लाख रुपयांचे कर्ज मिळू शकते. तथापि, 20 मे 2022 पासून, मर्यादा वाढवून 15 लाख करण्यात आली आहे. तर कर्जाचा कमाल कालावधी 5 वर्षे आहे आणि व्याज दर 12 टक्क्यांपर्यंत आहे. ही योजना 50 वर्षांपर्यंतच्या पुरुषांसाठी आणि 55 वर्षांपर्यंतच्या महिलांसाठी खुली आहे. याव्यतिरिक्त असलेल्या अटींनुसार कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 8 लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे. ज्या लाभार्थ्यांनी यापूर्वी महामंडळाच्या कोणत्याही योजनेचा लाभ घेतला आहे ते या योजनेअंतर्गत कर्जासाठी पात्र नाहीत. या योजनेबाबत देण्यात आलेल्या माहितीनुसार 3 लाख 24 हजार 487 लाभार्थींनी अर्ज सादर केले. त्यापैकी 1 लाख 61 हजार 409 पात्रता प्रमाणपत्र मंजूर करण्यात आले असून त्यापैकी 1 लाख 6 हजार 233 अर्ज बँकेने कर्ज मंजूर केले आहेत. Plans for the Maratha Community

गट कर्ज व्याज परतावा योजना (IR-II) –
भागीदारी असलेल्या संस्था, सहकारी संस्था, बचत गट, LLP कायद्यांतर्गत नोंदणीकृत संस्था आणि इतर सरकारी-नोंदणीकृत गट आणि संस्था यासाठी पात्र आहेत. या योजनेअंतर्गत कर्जमर्यादा रु. 50 लाखापर्यंतची आहे. कमाल 5 वर्षांचा कार्यकाळ आणि 12% वार्षिक व्याजदर असा आहे. 4% निधी दिव्यांगांसाठी राखीव ठेवण्यात आला आहे, परंतु दिव्यांग हे मानसिकदृष्ट्या सुदृढ असणे आवश्यक आहे आणि गट प्रकल्पातील सर्व लाभार्थी अपंग असणे आवश्यक आहे. या योजनेअंतर्गत 2224 लाभार्थ्यांनी अर्ज केले आहेत. यापैकी 858 लाभार्थ्यांना पात्रता प्रमाणपत्र देण्यात आले असून 769 लाभार्थ्यांचे अर्ज मंजूर करण्यात आले आहेत. Plans for the Maratha Community

गट प्रकल्प कर्ज योजना (GL-I) –
गट प्रकल्प योजनेअंतर्गत कर्ज घेणाऱ्या गटातील आशा प्रतिनिधीने महामंडळाशी व्यवहार करणे अपेक्षित आहे की ज्या सदस्याची www.udyog.mahaswayam.gov.in वेबपोर्टलवर नोंदणी झालेली आहे, व त्यांचे अधिकार असल्याची पत्राची प्रत, महामंडळास ऑनलाईन सादर करणे आवश्यक आहे. गट प्रकल्प कर्ज व्याज परतावा योजना अंतर्गत कर्जाची मर्यादा रु. ५० लाख आहे, तर कालावधी जास्तीत जास्त ५ वर्ष व व्याज दर द.सा.द.शे १२% असेल. अशाप्रकारे, महामंडळाने नेतृत्वबदल असूनही समाजामध्ये स्वयंरोजगाराकडे मोठ्या प्रमाणात बदल घडवून आणला आहे. Plans for the Maratha Community

छत्रपती राजाराम महाराज सारथी शिष्यवृत्ती योजना- 
महाराष्ट्रातील समुदाय असलेल्या मराठा, कुणबी, मराठा-कुणबी, आणि कुणबी-मराठा यांच्या सामाजिक, आर्थिक आणि शैक्षणिक प्रगतीला पाठिंबा देण्यासाठी महाराष्ट्र सरकारने 2018 मध्ये पुण्यात छत्रपती शाहू महाराज संशोधन, प्रशिक्षण आणि मानव विकास संस्था (सारथी) या संस्थेची स्थापना केली. हे इयत्ता 9 ते 10 पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती देते. पात्र विद्यार्थ्यांना दरमहा ₹800 असे एकंदर ₹9600 प्रति वर्ष शिष्यवृत्ती दिली जाते. या योजनेचे उद्दिष्ट त्यांच्या शिक्षणासाठी आर्थिक अडचणींचा सामना करणाऱ्या होतकरू विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे असा आहे. विशेष म्हणजे, छत्रपती राजाराम महाराज सारथी शिष्यवृत्ती कार्यक्रमात लाभार्थ्यांच्या संख्येत आणि एकूण शिष्यवृत्तीच्या रकमेत उल्लेखनीय वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षी 32 हजार 6 शे 39 विद्यार्थ्यांना 31 कोटी रुपये, तर यावर्षी या कार्यक्रमासाठी रु. 44 हजार 102 विद्यार्थ्यांना 42 कोटी रुपयांचे सहाय्य देण्यात आले. Plans for the Maratha Community

कौशल्य विकासासाठी सारथी –
देवेंद्र फडणवीस यांनी त्यांच्या कार्यकाळात मराठा तरुणांना कौशल्य विकास आणि स्पर्धा परीक्षांचे मार्गदर्शन करण्यासाठी ‘सारथी’ संस्थेची स्थापना केली. सारथीने आतापर्यंत सुमारे 12,000 विद्यार्थ्यांना स्पर्धा परीक्षा प्रशिक्षणासाठी 44.58 कोटी रुपये दिले आहेत. रोजगार आणि स्वयंरोजगारासाठी कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रमांचा 27,347 मराठा विद्यार्थ्यांना लाभ झाला आहे. शिवाय, 2109 विद्यार्थ्यांना एमफिल आणि पीएचडी कार्यक्रमांचे लाभ मिळाले आहेत. सरकार पाच वर्षांसाठी प्रति विद्यार्थी 20 लाख रुपये शिष्यवृत्ती देते. शिवाय, UPSC परीक्षांच्या तयारीसाठी दरवर्षी 500 मराठा विद्यार्थ्यांना दिल्ली आणि पुणे येथे प्रशिक्षण दिले जाते. आपल्या बहुआयामी उपक्रमांद्वारे, सारथी मराठा तरुणांमध्ये प्रेरणा देण्याचे काम करते आणि कौशल्य विकासाचे काम करुन त्यांना सक्षम करत आहे. आणि त्यांना करिअरच्या उज्वल संधींसाठी मार्गदर्शन करणे असा उद्देश आहे. त्यामुळे या उपक्रमांनी एकत्रितपणे मराठा समाजासाठी आर्थिक, शैक्षणिक आणि सामाजिक संधी वाढवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. Plans for the Maratha Community